کد مطلب:43138 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسيرفرازهاي سيوهفتم تا چهلوپنجم خطبه صدوبيستوچهارم نهجالبلاغه كه در آن امام علي(ع) سياستهاي رزمي لازم براي نابودي دشمن را بيان ميكند چيست؟

«إِنَّهُمْ لَنْ يَزُولوُا عَنْ مَواقِفِهِمْ دوُنَ طَعْنِ دِراكٍ، يَخْرُجُ مِنْهُمُ الْنَّسِيمُ، وَ ضَرْبٍ يَفْلِقُ الْهامَ، وَ يُطِيحُ الْعظام، وَيُنْدِرُ الْسَّواعِدَ وَالْأَقْدامَ، وَحَتّي يَرْموُا بِالْمَناسِرِ تَتْبَعُهاَ الْمناسِرُ، وَيُرْجَموُا بِالْكَتائبِ تَقْفُوها اَلْحَلائبُ، وَ حَتي يُجَرَّ بِبِلادِهِمُ الْخَميِسَ يَتْلُوهُ الْخَميِسُ وَ حَتي تَدْعَقَ الْخُيُولُ فِي نَواحِرِأَرْضِهِمْ وَ بِأَعْنانِ مَسارِبِهِمْ وَ مَسارِحِمْ»
[آنان مواضع خود را از دست نخواهند داد مگر با ضربههاي پيدرپي نيزهها كه ضربه خورده را به نفسهاي آخرين بكشاند (يا از شكاف جراحت آنان نسيم عبور كند) و مگر با ضربتي كه تارك آنانرا بشكافد، و استخوانهاي آنانرا بيندازد، و بازوها و قدمهاي آنان را از تن جدا كند و بر خاك بيفكند. (آنان جاي خود را تغيير نخواهند داد) مگر با هجوم سپاهياني پس از سپاهيان، و مگر با كوبيدن آنان با لشگري پس از لشگري كه از همه سو جمع شده و انبوه گشتهاند، و مگر اينكه لشگرهايي پيدرپي به شهرهاي آنان كشيده شوند، تا آنكه اسبهاي سواران سمّهاي خود را بر آخرين خطوط سرزمينشان بكوبند، و همة اطراف مراتع و چراگاههايشان را زير لگدهاي خود بگيرند.]
چنين نيست كه هر جا كه عدهاي از مردم دربارة يك موضوعي مقاومت و پافشاري شديد داشته باشند، دليل حق بودن آن موضوع محسوب گردد. در طول تاريخ و در همة جوامع، فراوان ديده شده است كه مردمي زياد دربارة موضوع باطل به شدت ايستادگي كرده و تا پاي جان از آن دفاع نمودهاند، با اينكه نه تنها پس از گذشتن مدتي، بلكه در همان زمان، انسانهايي آگاه و پاكدل وجود داشتند كه باطل بودن آن موضوع را كه قربانيهاي بيشماري به خاك و خون انداخته بود، بخوبي ميفهميدند، ولي آنان به جهت عللي از ابراز بطلان آن موضوع و يا مبارزه عليه حمايتگران آن امتناع ميورزيدند. در اين بحث اين سؤال پيش ميآيد كه بنابراين، يعني بنابراينكه در حمايت از باطل هم، جديت و صميميّت و مقاومت شديد امكان داشته باشد، چه فرقي با حق پيدا ميكند؟ پاسخ اين اعتراض چنين است كه اولاً از مختصات هر حقّي، جديت و صميميت و مقاومت شديد در دفاع از آن و اجراي آن است، يعني هر حقي در صورتيكه حاميان آن حقيقت، ضرورت و ارزش آنرا بدانند تا آخرين نفس در اجرا و دفاع از آن تلاش جدي مينمايد. نه اينكه در هر موردي كه اين امور وجود داشته باشد، دليل حق بودن آن است. اين معني در آيه 103 از سوره الكهف چنين آمده است:
بگو با آنان آيا از وضع كساني كه اعمال آنان زيانكارترين اعمال است، بشما خبر بدهم؟ آنان كساني هستند كه كار و كوشش آنان در اين زندگي دنيوي گمراه و پوچ شده است، در حاليكه آنان گمان ميكنند كه كار نيكو انجام ميدهند.
يعني امكان آن هست كه عدهاي از مردم بدترين كارها را مرتكب شوند و آنها را بحساب بهترين اعمال بياورند و بديهي است كه كسي كه معتقد است كه كار صحيح و شايسته و ضروري را انجام ميدهد، در راه اجراء و دفاع از آن، از هيچ گونه تلاش و جديت و مقاومت مضايقه نخواهد كرد.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 22
آية الله محمدتقي جعفري